Công dụng thần kỳ ít ai biết đến của cây tía tô

Tía tô (Perilla frutescens) là loại cây thân thuộc trong đời sống của mỗi gia đình Việt Nam. Nhưng nếu bạn để cây tía tô là loại rau bình thường, rau sống ăn kèm với các món ăn, hay bỏ phí thì bạn đang lãng phí một loại rau được xem là thần dược trong đông y.

Tía tô là một loại rau rất phổ biến, cũng rất dễ trồng, nhưng lại là vị thuốc rất quan trọng trong Đông Y. Tía tô còn được coi là vì thuốc cứu người khỏi tử thần được thần y Hoa Đà phát hiện ra, với công dụng sức khỏe rất tuyệt vời mà đến hôm nay vẫn rất người biết đến. Đặc biệt tía tô cực kì tốt nếu bạn biết sử dụng đúng cách. Hãy cùng tìm hiểu về công dụng của loại thần dược này trong bài viết sau đây và xem qua các lưu ý những gì khi sử dụng cây tía tô

1, Đặc điểm nhận dạng cây tía tô

Tía tô là loại cây thân thảo mọc quanh năm và có chiều cao khoảng 0,5-1,5 m. Thân cây tía tô thẳng đứng , có lông . Lá mọc đối xứng, hình trứng, đầu nhọn, mé có hình răng cưa to, phiến lá dài từ 4-12cm, rộng 2,5-10cm, màu tím hoặc xanh tím, trên có lông màu tím.

Cuống lá cây khá ngắn từ 2-3cm . Hoa tía tô nhỏ, màu trắng hoặc tím nhạt, mọc thành từng chùm ở kẽ lá hay đầu cành, chùm dài từ 6-20cm. Quả là hạch nhỏ, hình cầu, đường kính 1mm, màu nâu nhạt. Tía tô có 2 loại : Tía tô có lá màu tím hung và tía tô có lá màu lục chỉ có gân màu hung.

2, Thành phần trong cây tía tô

Trong toàn cây tía tô có chứa 0.50% tinh dầu. Trong tinh dầu, thành phần chủ yếu là perilla andehyde C₁₀H₁₄O, limonene C₁₀H₁₆, α-pinen C₁₀H₁₆ và dihydrocumin C₁₀H₁₄O. Ngoài ra, trong cây chứa nhiều hợp chất hữu cơ loại flavonoid (chủ yếu là apigenin và luteolin) và acid hữu cơ (acid rosmarinic, acid caffeic…) với hàm lượng khác nhau giữa các bộ phận của cây.

Trong hạt tía tô có 45-50 % chất dầu lỗng, màu vàng có mùi và vị của dầu lanh (huilede lin) , thuộc loại dầu khô . có chỉ số íốt vào loại cao nhất.

3, Công dụng chữa bệnh của cây tía tô

3.1, Giải cảm

Một trong những công dụng phổ biến nhất của cây thuốc dân gian này là giải cảm. Mỗi khi thời tiết thay đổi là sức đề kháng lại suy giảm khiến cho nhiều người mắc bệnh cảm mạo. Người bệnh nên dùng lá tía tô để xông và nấu cháo để sớm khỏi bệnh.

3.2, Điều trị đái tháo đường

Dịch chiết từ hạt nảy mầm của cây tía tô đã được chứng minh là có tác dụng chống đái tháo đường trên mô hình chuột thí nghiệm bị đái tháo đường type 2 thông qua các cơ chế: làm giảm lượng đường huyết bất kỳ, giảm nồng độ triglycerid và nồng độ cholesterols toàn phần trong huyết thanh; làm tăng sự không dung nạp đường và tăng nhạy cảm với insulin; kích hoạt protein kinase hoạt hóa bởi AMP (AMPK) và thông qua đó, ức chế tân tạo đường ở gan.

Acid chlorogenic và acid rosmarinic ức chế enzyme Aldose reductase, làm giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng đái tháo đường.

3.3, Chống trầm cảm

Một số hoạt chất như apigenin, acid rosmarinic, acid caffeic được chứng minh là có tác dụng chống trầm cảm trên mô hình chuột với nghiệm pháp bơi cưỡng bức. Acid rosmarinic và acid caffeic tiêm phúc mạc chuột làm giảm đáng kể thời gian bất động của chuột thực hiện nghiệm pháp bơi cưỡng bức. Apigenin cũng có tác động tương tự trên chuột thực hiện nghiệm pháp này.

3.4, Chữa đau bụng, ngộ độc, dị ứng do ăn hải sản

Trong các món hải sản có tính hàn chính vì vậy cần sử dụng kèm theo các loại rau gia vị như lá tía tô có tính nóng làm giảm quá trình đầy hơi, đau bụng và đặc biệt là bị dị ứng với các món ăn hải sản hoặc bị ngộ độc một cách hiệu quả.

3.5, Hỗ trợ điều trị bệnh gout và các bệnh xương khớp

Trong lá tía tô có chứa các thành phần hoạt chất ức chế hình thành axit uric, nguyên nhân gây nên tình trạng đau nhức xương khớp và bệnh gout. Tại Nhật Bản người ta có chứa 4 hoạt chất có tác dụng ức chế các enzyme, osanthan, oxytep quan trọng gây nên bệnh gout. Khi bệnh gout tái phát bạn có thể nhai một ít lá tía tô và nút ngay sẽ làm dịu cơn đau nhanh chóng.

Ngoài ra, việc uống lá tía tô mỗi ngày sẽ làm chậm sự phát triển của bệnh gout, đối với người chưa mắc bệnh giúp phòng ngừa bệnh rất tốt. Việc sử dụng lá tía tô mỗi ngày, sẽ làm giảm hiện tượng đau xương khớp, làm chậm quá trình phát triển của bệnh gout.

3.6, Hiệu ứng trên hệ tim mạch

Tỷ lệ mắc bệnh tim mạch tăng cao khi có rối loạn lipid máu. Theo đó, một chế độ ăn uống có nhiều axit béo không bão hòa, đặc biệt là axit béo omega-3, có liên quan chặt chẽ đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch lâu dài trong đời sống về sau. Và tác dụng này có thể thu nhận khi tiêu thụ một lượng lá tía tô nhất định trong từng ngày.

3.7, Nước lá tía tô giúp giảm cân, giảm mỡ

Nước lá tía tô có chứa nhiều protein thực vật, chất xơ, vitamin tăng cường chuyển hóa trao đổi chất, từ đó giúp đốt cháy mỡ thừa, đào thải các chất béo ra ngoài nhanh chóng. Vì vậy uống nước lá tía tô mỗi ngày giúp bạn có cơ thể săn chắc thon gọn.